Faizsiz ödeme araçlarından Barter (Mal Takası Sistemi)

Faizsiz, çeksiz, borçsuz, dertsiz, dövizsiz, senetsiz ödeme aracı olarak Barter ödeme sistemi işler mi?

Evet işler…Tarım Kredi Yem olarak Barter (mal takası) yaparak yaklaşık 620 Milyon TL işlem gerçekleştiriyoruz. Yani paraya el sürmeden, bankaya muhtaç olmadan ticaret yapıyoruz. Hedefimiz bunu 1 milyar TL’ye çıkarmak. Toplam ticaret hacmimizin %30’undan fazlası barterla gerçekleşiyor. Örneğin biz çiftçiye yem satıyoruz. Buna karşılık ondan yılda 250 Milyon TL tutarında yemlik arpa mısır vs. alıyoruz.

Yem sattım 250 Milyon, Mısır, Arpa, Buğday aldım 250, etti mi 500 Milyon TL? İşte size mal takası ticareti. Daha bitmedi. Tarım Kredi Birlik A.Ş adında bir şirketimiz var. Ondan Ayçiçeği küspesi alıyoruz yılda 50 Milyon TL ve ona süt ürünleri satıyoruz 50 Milyon TL etti 100 Milyon TL. Toplamda 600 Milyon TL. Daha bitmedi… Bizim bir de TK Hayvancılık şirketimiz var. Ona 10 Milyon TL Yem satıyor karşılığında 10 Milyon TL süt alıyoruz. Toplam 20 Milyon TL. Genel Barter toplamımız 620 Milyon TL.

Bu model emlak piyasasında ve araç alım satımında da gayet iyi işliyor. Barter’ a uygun ürün listesi yapılsa herhalde pahalı ürünler başı çeker. Bunun nedeni insanların krediye ihtiyacı azaltma çabası. Yani aslında rasyonel davranmaları. Para yok, faiz yok, dolar yok. Dolayısıyla stres de yok. Yaşasın Barter! Türkçeleştirirsek mal mübadelesi yani takas. Bu neden önemli? Kredi maliyetleri ortada. Nakit sıkıntısını ortadan kaldırmanın bir yolu da Barter işlemleri.

Yasal dayanağı 90’lı yıllarda oluşturulmasına rağmen finans sektörünün kredi dışında efektif araç tanımaması nedeniyle geliştiremediğimiz araçlardan biri de Barter…

Bu modelin işlemesi için yapılması gereken sağlam bir input-output (girdi- çıktı) analizi. İkinci adım; b2b (firmadan firmaya) e-ticaret uygulamalarının geliştirilmesi. Üçüncü adım; lisanslı değerleme uzmanlarının sisteme kazandırılması ve son adım elektronik ortamda veya kıymetli evrak niteliğinde “Barter çekinin” işlem görmesi. Sorun aynı anda milyonlarca farklı talebin eşleştirilmesi. Aşılamaz mı? Aşılır. İkinci sorun, bu eşleştirmenin zamanında gerçekleşmesi. Bu da aşılabilir. Örneğin Barter çeki bu zamanlamayı çözer. Kağıt paranın yaptığı işle barter çekinin yaptığı iş aslında aynı.  Daha önemli bir noktaya dikkat çekmek istiyorum; Türkiye hedef pazar olarak Afrika ülkelerini önemsiyor. Ancak bu kıta dolar yoksulu ama doğal kaynaklar bakımından zengin. Afrika ile ticaretimizi bu ülkelerdeki kambiyo sistemi ve döviz sıkıntısı nedeniyle geliştiremiyoruz.  Bu açıdan bakıldığında Türkiye’de Barter sistemini kurumsallaştırmak daha da önem kazanıyor.